16.07.2021 | Tekst: o. Paweł Ferko OCD (karmel.pl)/fot. Polska Parafia na Balham
Polacy w domu Matki Bożej Szkaplerznej
„To będzie przywilejem dla ciebie i wszystkich karmelitów – kto w nim umrze, nie zazna ognia piekielnego”.
Tymi słowami Matka Boża odpowiedziała na błagalną modlitwę Szymona Stock’a, generalnego przełożonego zakonu karmelitów, proszącego Ją o pomoc – ustanawiając szkaplerz znakiem szczególnej swej matczynej opieki. Wydarzenie to miało miejsce w nocy z 15 na 16 lipca 1251 r. w niewielkiej miejscowości hrabstwa Kent, w Aylesford.
Co roku, we wrześniu Polacy z całej Wielkiej Brytanii pielgrzymują do tego miejsca. Ze względu na twający kryzys w 2020 pielgrzymka się nie odbyła a ta zaplanowana na 2021 została odwołana. W 2019 polscy pielgrzymi dzieli się z nami tym dlaczego i z jakimi intencjami do Aylesford przyjechali. Natomiast rektor Polskiej Misji Katolickiej w Anglii i Walii, ks. Stefan Wylężek tłumaczył czym jest Szkaplerz.
POSŁUCHAJ MINI REPORTAŻU Z PIELGRZYMKI W 2019r. (3 min):
Krótka historia klasztoru
Klasztor w Aylesford został ufundowany w roku 1242 przez angielskiego barona Richarda de Grey powracającego z krucjaty do Ziemi Świętej. Sprowadził on ze sobą grupę mnichów, pustelników z Góry Karmel ofiarując im kawałek ziemi i swój dwór. Tutaj w 1247 r. odbyła się pierwsza w Europie kapituł generalna, która zmieniła sposób życia zakonników z eremickiego (pustelniczego) na mendykancki (żebraczy). Po okresie rozkwitu – w przeciągu 50 lat ufundowano w samej Anglii i Walii ponad 30 klasztorów – w czasie Reformacji, klasztory likwidowano. W roku 1538 klasztor w Aylesford przeszedł w ręce Sir Thomasa Wyatta, właściciela Allington Castle. Za panowania królowej Marii („krwawa Mary”) rodzina Wyatt utraciła swe posiadłości, a Aylesford dostało się w ręce Sir Johna Sedley’a. On i kolejny właściciel Sir John Banks (w 1670 r.) zamienili zabudowania klasztorne przekształcając je w przepiękną stylową rezydencję. W XX-tym wieku pani Woolsey i jej zięć Copley Hewitt odrestaurowali zniszczony pożarem (1930 r.) kompleks dworski. A kiedy po II wojnie światowej – w 1949 r. – obiekt został wystawiony na sprzedaż, karmelici skrzętnie skorzystali z okazji i odkupili utraconą przed wiekami swoją własność. Wiele starań o. Malachy Lyncha i architekta Adriana Gilberta Scotta doprowadziło (w latach 50-tych i 60-tych) do odbudowy i utworzenia na nowo sanktuarium MB Szkaplerznej, gromadzącego licznych pielgrzymów związanych z Karmelem, jak również ludzi poszukujących modlitwy i sensu życia. Konsekracja nowej świątyni w 1965 r. dała nowy impuls do systematycznego rozwoju centrum pielgrzymkowego, a obchody 750-lecia Szkaplerza karmelitańskiego w 2001 r. przybliżyły i polskim pielgrzymom, to miejsce „objawień szkaplerznych”.
Spacerkiem po sanktuarium
Sanktuarium składa się z trzech części: klasztoru karmelitów, właściwego sanktuarium MB Szkaplerznej z przyległymi kaplicami i częścią pielgrzymkowo-rekolekcyjną wraz z bazą noclegowo-gastronomiczną. Zespół klasztorny tylko w części zachował swój średniowieczny wygląd w zewnętrznym prostym, surowym kamiennym wyrazie murów z czerwoną dachówką karpiówką i ostrołukowymi portalami wejściowymi. Wnętrza zdradzają już cechy adaptacji i modernizacji pomieszczeń do wymogów współczesności. Według Reguły Braci NMP z Góry Karmel przy wejściu zamieszkiwał przeor, co potwierdza obecnie tzw. Sala Przeora – pierwsza od wejścia z dziedzińca – udekorowana obrazami ilustrującymi historię karmelitów, autorstwa Adama Kossowskiego, artysty plastyka z Nowego Sącza, który mocno zaznaczył swą obecność w Aylesford kunsztownymi dziełami sztuki, jako wotum wdzięczności za ocalenie z rosyjskiego łagru. Dalej idziemy XV- wiecznymi krużgankami i dochodzimy do małej kaplicy klasztornej, miejsca cichej modlitwy i medytacji w obecności figurki Praskiego Dzieciątka Jezus. W niszy koło wejścia znajduje się przepiękny witraż „Flos Carmeli” wykonany przez Moirę Forsyth. A ponad wejściem oglądać można dużą reprodukcję pieczęci przeora Aylesford, której oryginał znajduje się w British Museum.
Idziemy teraz w kierunku świątyni składającej się z kościoła głównego i kilku satelitarnych kaplic połączonych ze sobą podcieniami. W kościele otwartym z trzech stron, tylko prezbiterium jest zadaszone. Plac główny stanowi teren otwarty, jako pozostałość po zburzonym w XVI w. kościele klasztornym. W prezbiterium króluje figura Zwycięskiej Dziewicy, Maryi wykonana przez Michaela Clarke’a w 1960 r. A wokół figury na ścianach płaskorzeźby ceramiczne Adama Kossowskiego. Po prawej stronie od ołtarza głównego przechodzimy do kaplicy św. Anny. Ściany ozdobione są płaskorzeźbami ukazującymi życie Joachima i Anny – rodziców Maryi. Nad ołtarzem XV-wieczna gotycka figurka św. Anny Samotrzeciej. Idąc dalej krużgankami dochodzimy do chóru zakonnego, gdzie można dołączyć się do jutrzni, czy nieszporów, wspólnotowej modlitwy zakonników. Na lewo od ołtarza głównego przechodzimy do Kaplicy z Relikwiami, w której znajduje się relikwiarz z czaszką św. Szymona Stocka. Wystrój kaplicy znowuż w znacznej części jest wykonany według projektu Adama Kossowskiego (m. in. Droga Krzyżowa, witraże, lampiony). Tuż obok mała kaplica upamiętnia karmelitańskich męczenników: Tytusa Brandsmę i Edytę Stein. W centrum kaplicy piękna rzeźba przedstawiająca „wizję szkaplerzną”, która jest noszona w podczas uroczystych procesji szkaplerznych. Druga symetrycznie rozłożona kaplica upamiętnia angielskich i walijskich męczenników, którzy zginęli między 1535 a 1680 rokiem. Wystrój kaplicy to dar anglikańskich pielgrzymów w geście zadośćuczynienia i pojednania. I ostatnia kaplica-satelita połączona krużgankiem z kościołem to kaplica dedykowana św. Józefowi. W ołtarzu statua Opiekuna Maryi i Jezusa dłuta Michaela Clarke’a, a ściany zdobi figuralna ceramika Adama Kossowskiego przybliżająca duchowych Ojców Karmelu: proroka Eliasza i Elizeusza.
Na terenie sanktuarium znajduje się dom dla małej wspólnoty kobiet, Donum Dei która jest częścią karmelitańskiej rodziny i dopomaga w funkcjonowaniu całego kompleksu sanktuaryjno-rekolekcyjnego. W skład tegoż zespołu wchodzą jeszcze dom rekolekcyjno-pielgrzymkowy, Droga Różańcowa, sklep z dewocjonaliami, mała gastronomia i sanitariaty. Do odpoczynku, wyciszenia, medytacji służą również duże przestrzenie zieleni, staw i rzeka Medway, która opływa od południa sanktuarium niosąc orzeźwienie i ukojenie pośród upalnych lipcowych uroczystości szkaplerznych i eliaszowych.
„W duchowości szkaplerznej istnieje bardzo mocny i głęboko zakorzeniony pierwiastek chrystocentryczno-maryjny: iść za Chrystusem, naśladując Maryję! (…) Duchowość ta ma swój widzialny znak w Szkaplerzu, który jest przewodnikiem czułej i synowskiej pobożności maryjnej. Poprzez Szkaplerz czciciele Maryi (…) wyrażają pragnienie kształtowania swojego życia w oparciu o Jej przykład jako Matki, Opiekunki, Siostry, Przeczystej Dziewicy, przyjmując z czystym sercem Słowo Boże i oddając się służbie braciom.” (Jan Paweł II)
Chcesz się dowiedzieć więcej o MB Kozielskiej-Zwycięskiej?
Co zrobił ks. kanonik Ryszard Juszczak i kto go jeszcze dzisiaj pamięta? – rozmawiamy z Piotrem Wiśniewskim, który wyemigrował z PRL-u do “lepszego życia” i do dzisiaj wierny jest parafii, w której zakotwiczył na przełomie lat 70. i 80.
“Oddaję cześć Maryi, jako Matce mojego Pana, jednak mam też do Niej osobisty kult i szacunek ze względu na to, co już mi wyprosiła u Pana Boga, za nieustanną pomoc. Nigdy się nie zdarzyło, żeby zostawiła mnie samego. Bardziej kocham Jej syna, ale nie wyobrażam sobie, żeby nie szanować Matki kogoś, kogo się koch.”
17 czerwca minie 4. rocznica pożaru wieżowca Grenfell Tower. Zginęło 71 osób. Wśród ocalonych znalazła się jedna polska rodzina, która mieszkała tam od 33 lat. Michał Sobieszczak był pierwszym mieszkańcem Grenfell, który zobaczył wnętrze budynku po pożarze. Ze swojego domu, jak każdy lokator, mógł wybrać to, co ocalało i co chciałby zachować.
Ekumeniczny duch jedności i pojednania rozpocznie świętowanie 24. rocznicy koronacji cudownej płaskorzeźby MBKZ. Parafia św. Andrzeja Boboli, gdzie znajduje się ten cudowny wizerunek, już dzisiaj zaprasza na nabożeństwo, które odbędzie się w sobotę, 29 maja. Tego wieczoru zostanie wykonany Akatyst ku czci Matki Bożej. Niezwykłe dzieło, hymn pochodzący z V-VI wieku, typowy dla chrześcijańskich Kościołów wschodu. Śpiewany w cerkwiach. Zawsze a cappella i na stojąco.
W ramach 5. edycji Dni Polskiego Dziedzictwa na Wyspach Brytyjskich (Polish Heritage Days) przedstawiamy dzieje fenomenu cudownej płaskorzeźby Matki Boskiej Kozielskiej Zwycięskiej. Potajemnie stworzona przez więźniów Kozielska, cudem wywieziona z obozu, z polskimi żołnierzami przeszła cały bojowy szlak 2. Korpusu. Przed nią modlili się żołnierze walczący o Monte Cassino. A potem uchodźcy, polityczni emigranci, osiedli w Wielkiej Brytanii. Towarzyszła ich dzieciom i wreszcie kolejnym falom polskiej emigracji, i tak aż po dzień dzisiejszy. Ten wizerunek Matki Bożej jest jedynym w Wielkiej Brytanii ukoronowanym koronami papieskimi (JP II – 08.06.1997 na krakowskich Błoniach).
Kościół pw. św. Andrzeja Boboli w Londynie nazywany jest sanktuarium Matki Boskiej Kozielskiej-Zwycięskiej. Są liczne dowody wskazujące na to, że Maryja tej świątyni zawierzyła los swojego wizerunku, okazując, że chce być w tym miejscu czczona. Jest więc Jej cudowna płaskorzeźba i żywy kult, trwający od pokoleń; są korony nadane przez św. Jana Pawła II; są modlitwy i pieśni specjalnie dla Niej napisane.
Z księdzem Markiem Reczkiem, proboszczem parafii św. Andrzeja Boboli w Londynie rozmawiamy o tym, czym jest „Miejsce wsławione łaskami Najświętszej Panny” i „Źródło uzdrawiające naród”, jak nazywane są sanktuaria.
Zapraszamy na kolejną rozmowę z dr Andrzejem Suchcitzem, historykiem emigracji, autorem książki „Historia Płaskorzeźby Matki Boskiej Kozielskiej Zwycięskiej i jej kultu”, która ukaże się już jesienią.
Trwają przygotowania do druku pierwszej tak dokładnej historii fascynującej płaskorzeźby Maryi z dzieciątkiem, która znajduje się w kościele św. Andrzeja Boboli w Londynie. W książce „Historia cudownej płaskorzeźby Matki Boskiej Kozielskiej Zwycięskiej i jej kultu” dr Andrzej Suchcitz, historyk polskiej emigracji na Wyspach Brytyjskich, zmierzył się z kontrowersjami, jakie narosły wokół powstania tego wizerunku. W rozmowie z radiem Bobola autor uchyla rąbka tajemnicy.
Gorąco zapraszamy do wspólnej modlitwy nowenną przed Uroczystością Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. O wstawiennictwo będziemy prosić “Matkę emigrantów” – Matkę Bożą Kozielską-Zwycięską. Jej wizerunek ukazany w cudownej płaskorzeźbie szczególną czcią jest otaczany w kościele św. Andrzeja Boboli w Londynie – tzw. “Katedrze Wolnej Polski”.
Po raz pierwszy śpiewana Litania do MBKZ w wersji audio zostanie zaprezentowana w niedzielę 7 czerwca, w Uroczystość Trójcy Świętej, o godzinie 14:30 czasu angielskiego, na stronie internetowej parafii św. Andrzeja Boboli w Londynie – TUTAJ.
W 1997 r. podczas Mszy św. na krakowskich Błoniach Ojciec Święty Jan Paweł II koronował płaskorzeźbę Zwycięskiej Matki Bożej Kozielskiej. Na odwrocie wizerunku autor, por. Tadeusz Zieliński, wyciął słowa poety: “Tak nas powrócisz cudem na Ojczyzny łono”, własne nazwisko oraz datę ukończenia wizerunku: 3 maja 1941 r.
Matka Boża Kozielska patronowała zwycięstwu pod Monte Cassino oraz innym bitwom wygranym dzięki bohaterstwu i poświęceniu polskich żołnierzy. Po wojnie towarzyszyła Polakom na emigracji.
Obecnie płaskorzeźba Zwycięskiej Matki Bożej Kozielskiej znajduje się w polskim kościele św. Andrzeja Boboli – Patrona Polski – w Londynie.
Nabożeństwa do Matki Bożej Kozielskiej Zwycięskiej – w każdą środę po Mszy św. o godzinie 19:00
Poznaj historię płaskorzeźby oraz kościoła św. Andrzeja Boboli w Londynie – sanktuarium, w którym cudowny wizerunek Matki Boskiej Kozielskiej-Zwycięskiej się znajduje.
