tekst : Michał Gackowski, foto: Paulina Jankowska (Radio BOBOLA)
Ostatni akt budowy państwa
Polska. Ostatni akt budowy państwa. Taki tytuł nosi najnowsza wystawa w POSK-u. Przygotowała ją dyrektor Biblioteki Polskiej POSK dr Dobrosława Platt. Uroczystego otwarcia dokonali: przewodnicząca POSK Joanna Młudzińska, ambasador RR w Wielkiej Brytanii prof. Arkady Rzegocki oraz pomysłodawczyni wystawy.
Na wstępie prof. Rzegocki m.in. powiedział:
Po raz kolejny spotykamy się tutaj, przed POSKiem, tym “cudem nad Tamizą”, który od kilku lat prezentuje wspaniałe wystawy w dwóch językach. I to jest wspaniałe. Wydaje też piękne broszury, które przybliżają Polakom i Brytyjczykom ważne momenty polskiej historii. Wszystko to odbywa się w ramach długich obchodów stulecia odzyskania niepodległości przez Rzeczpospolitą.
Otwierając wystawę dr Dobrosława Platt podsumowała:
Jest to już ostatnia z serii wystaw poświęconych obchodom stulecia. Zaczęliśmy od roku 1918. Pokazywaliśmy wystawę, której towarzyszyła broszura tylko na zewnątrz. Następnie był rok 1919. Tej wystawie także towarzyszyła broszura. W środku w galerii pokazywaliśmy traktat wersalki znajdujący się w zbiorach Biblioteki Polskiej w Londynie. Rok 1920 to kolejna wystawa, znów tylko na zewnątrz POSK-u. Dodatkowo w galerii pokazywaliśmy wystawę ukazującą sztukę i propagandę “Bitwy Warszawskiej” na którą składały się zarówno obrazy jak i plakaty. Dziś otwieramy ostatnią wystawę z tej serii. Rok 1921. Rok, w którym państwo polskie ostatecznie ukształtowało swoje granice.
Wystawa choć niewielka romiarowo niesie ze sobą dużą wartość merytoryczną. Już sam pomysł ukazania odzyskania niepodległości jako kilkuletniego procesu jest ciekawy. W zbiorowej świadomości funkcjonuje on bowiem jako jednodniowe wydarzenie – 11 listopada. Można więc powiedzieć, że biblioteka pokazując, że był to proces długi i złożony podejmuje się zadania wychowawczego odnośnie społeczeństwa żyjącego na obczyźnie.
Wystawa wspomina o przyjęciu konstytucji marcowej czy też o jednym z ojców niepodległości – Wincentym Witosie. Jednak największą jej siłą jest plakat. Prezentowane właśnie tu plakaty propagandowe z okresu plebiscytu o Górny Śląsk nawet dziś mocno oddziaływują na wyobraźnię. Znaczenie Górnego Śląska dla odradzającej się Polski mocno akcentowała też w swym przemówieniu dr Dobrosława Platt zwracając m. in. uwagę, że był to jeden z najsilniej uprzemysłowionych obszarów Europy.
W prezentowanej ekspozycji znajduje się jeszcze jeden element na pozór nie pasujący do reszty. Jest to obraz Matejki – “Bitwa pod Grunwaldem”. Jak się okazuje umieszczono go tam całkowicie celowo. Dyrektor biblioteki tłumaczyła, że jednym z punktów traktatu ryskiego była sprawa odzyskiwania archiwów i zbiorów dzieł sztuki, które był rabowane przez Rosjan już od roku 1772. Właśnie ten obraz Matejki był jednym z wielu dzieł zwróconych Polsce po traktacie.
Otwarciu towarzyszył okolicznościowy pokaz filmu “Wojna Światów”. Jak mówiła szefowa biblioteki przy okazji wystawy o Bitwie Warszawskiej pokazano film pod tytułem “Niepodelgość”, który okazał się wielkim hitem. Właśnie dlatego obecnie zdecydowano się na kolejny pokaz. “Wojna Światów” jest w pewnym sensie kontyunacją filmu “Niepodległość”. Składa się on z kolorowanych fragmentów filmówch archiwalnych, które autorzy M Borek i K. Talczewski odnaleźli w archiwach rozsianych po całej Europie i ukazuje młode państwo polskie w zmaganiach z bolszewikami.
POSŁUCHAJ ROZMÓW(8 min.):
Chcesz się dowiedzieć więcej o MB Kozielskiej-Zwycięskiej?
Co zrobił ks. kanonik Ryszard Juszczak i kto go jeszcze dzisiaj pamięta? – rozmawiamy z Piotrem Wiśniewskim, który wyemigrował z PRL-u do “lepszego życia” i do dzisiaj wierny jest parafii, w której zakotwiczył na przełomie lat 70. i 80.
“Oddaję cześć Maryi, jako Matce mojego Pana, jednak mam też do Niej osobisty kult i szacunek ze względu na to, co już mi wyprosiła u Pana Boga, za nieustanną pomoc. Nigdy się nie zdarzyło, żeby zostawiła mnie samego. Bardziej kocham Jej syna, ale nie wyobrażam sobie, żeby nie szanować Matki kogoś, kogo się koch.”
17 czerwca minie 4. rocznica pożaru wieżowca Grenfell Tower. Zginęło 71 osób. Wśród ocalonych znalazła się jedna polska rodzina, która mieszkała tam od 33 lat. Michał Sobieszczak był pierwszym mieszkańcem Grenfell, który zobaczył wnętrze budynku po pożarze. Ze swojego domu, jak każdy lokator, mógł wybrać to, co ocalało i co chciałby zachować.
Ekumeniczny duch jedności i pojednania rozpocznie świętowanie 24. rocznicy koronacji cudownej płaskorzeźby MBKZ. Parafia św. Andrzeja Boboli, gdzie znajduje się ten cudowny wizerunek, już dzisiaj zaprasza na nabożeństwo, które odbędzie się w sobotę, 29 maja. Tego wieczoru zostanie wykonany Akatyst ku czci Matki Bożej. Niezwykłe dzieło, hymn pochodzący z V-VI wieku, typowy dla chrześcijańskich Kościołów wschodu. Śpiewany w cerkwiach. Zawsze a cappella i na stojąco.
W ramach 5. edycji Dni Polskiego Dziedzictwa na Wyspach Brytyjskich (Polish Heritage Days) przedstawiamy dzieje fenomenu cudownej płaskorzeźby Matki Boskiej Kozielskiej Zwycięskiej. Potajemnie stworzona przez więźniów Kozielska, cudem wywieziona z obozu, z polskimi żołnierzami przeszła cały bojowy szlak 2. Korpusu. Przed nią modlili się żołnierze walczący o Monte Cassino. A potem uchodźcy, polityczni emigranci, osiedli w Wielkiej Brytanii. Towarzyszła ich dzieciom i wreszcie kolejnym falom polskiej emigracji, i tak aż po dzień dzisiejszy. Ten wizerunek Matki Bożej jest jedynym w Wielkiej Brytanii ukoronowanym koronami papieskimi (JP II – 08.06.1997 na krakowskich Błoniach).
Kościół pw. św. Andrzeja Boboli w Londynie nazywany jest sanktuarium Matki Boskiej Kozielskiej-Zwycięskiej. Są liczne dowody wskazujące na to, że Maryja tej świątyni zawierzyła los swojego wizerunku, okazując, że chce być w tym miejscu czczona. Jest więc Jej cudowna płaskorzeźba i żywy kult, trwający od pokoleń; są korony nadane przez św. Jana Pawła II; są modlitwy i pieśni specjalnie dla Niej napisane.
Z księdzem Markiem Reczkiem, proboszczem parafii św. Andrzeja Boboli w Londynie rozmawiamy o tym, czym jest „Miejsce wsławione łaskami Najświętszej Panny” i „Źródło uzdrawiające naród”, jak nazywane są sanktuaria.
Zapraszamy na kolejną rozmowę z dr Andrzejem Suchcitzem, historykiem emigracji, autorem książki „Historia Płaskorzeźby Matki Boskiej Kozielskiej Zwycięskiej i jej kultu”, która ukaże się już jesienią.
Trwają przygotowania do druku pierwszej tak dokładnej historii fascynującej płaskorzeźby Maryi z dzieciątkiem, która znajduje się w kościele św. Andrzeja Boboli w Londynie. W książce „Historia cudownej płaskorzeźby Matki Boskiej Kozielskiej Zwycięskiej i jej kultu” dr Andrzej Suchcitz, historyk polskiej emigracji na Wyspach Brytyjskich, zmierzył się z kontrowersjami, jakie narosły wokół powstania tego wizerunku. W rozmowie z radiem Bobola autor uchyla rąbka tajemnicy.
Gorąco zapraszamy do wspólnej modlitwy nowenną przed Uroczystością Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. O wstawiennictwo będziemy prosić “Matkę emigrantów” – Matkę Bożą Kozielską-Zwycięską. Jej wizerunek ukazany w cudownej płaskorzeźbie szczególną czcią jest otaczany w kościele św. Andrzeja Boboli w Londynie – tzw. “Katedrze Wolnej Polski”.
Po raz pierwszy śpiewana Litania do MBKZ w wersji audio zostanie zaprezentowana w niedzielę 7 czerwca, w Uroczystość Trójcy Świętej, o godzinie 14:30 czasu angielskiego, na stronie internetowej parafii św. Andrzeja Boboli w Londynie – TUTAJ.
W 1997 r. podczas Mszy św. na krakowskich Błoniach Ojciec Święty Jan Paweł II koronował płaskorzeźbę Zwycięskiej Matki Bożej Kozielskiej. Na odwrocie wizerunku autor, por. Tadeusz Zieliński, wyciął słowa poety: “Tak nas powrócisz cudem na Ojczyzny łono”, własne nazwisko oraz datę ukończenia wizerunku: 3 maja 1941 r.
Matka Boża Kozielska patronowała zwycięstwu pod Monte Cassino oraz innym bitwom wygranym dzięki bohaterstwu i poświęceniu polskich żołnierzy. Po wojnie towarzyszyła Polakom na emigracji.
Obecnie płaskorzeźba Zwycięskiej Matki Bożej Kozielskiej znajduje się w polskim kościele św. Andrzeja Boboli – Patrona Polski – w Londynie.
Nabożeństwa do Matki Bożej Kozielskiej Zwycięskiej – w każdą środę po Mszy św. o godzinie 19:00
Poznaj historię płaskorzeźby oraz kościoła św. Andrzeja Boboli w Londynie – sanktuarium, w którym cudowny wizerunek Matki Boskiej Kozielskiej-Zwycięskiej się znajduje.
